"ขายฝากที่ดิน ได้เงินไม่ครบ สัญญาเป็น โมฆะ ทันที! เจาะลึกฎีกาใหม่ 978/2567 ที่เจ้าหนี้และลูกหนี้ต้องรู้"

การทำธุรกรรม ขายฝากที่ดิน หรือ จำนองที่ดิน เพื่อ กู้ยืมเงิน ถือเป็นเรื่องที่มีความเสี่ยงสูง หากคุณกำลังประสบปัญหาเซ็นสัญญาไปแล้วแต่ได้รับเงินไม่ครบตามจำนวนที่ระบุไว้ หรือถูกนายหน้ายักยอกเงินส่วนต่างไปจนเกิดข้อพิพาททางกฎหมาย ควรรู้ไว้ว่านิติกรรมนั้นอาจตกเป็น โมฆะ และสามารถฟ้องร้องขอ เพิกถอนสัญญา ได้! ฎีกานี้จะพาไปวิเคราะห์สาระสำคัญจาก คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 978/2567 ซึ่งเป็นกรณีศึกษาที่น่าสนใจเมื่อศาลฎีกาวินิจฉัยว่า การเข้าใจผิดใน "ราคาขายฝาก" (เช่น ระบุในสัญญา 500,000 บาท แต่เข้าใจและรับเงินจริงเพียง 160,000 บาท) ถือเป็นการสำคัญผิดในสาระสำคัญแห่งนิติกรรม ส่งผลให้สัญญาไม่มีผลบังคับใช้ทางกฎหมายและต้องคืนทรัพย์สินสู่สถานะเดิม ข้อมูลนี้เป็นประโยชน์อย่างยิ่งสำหรับผู้ที่ต้องการ ปรึกษากฎหมาย หรือกำลังมองหาทางออกในการต่อสู้คดี อสังหาริมทรัพย์

 

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 978/2567

               การที่ขณะทำสัญญาขายฝากที่ดินพิพาทโจทก์เข้าใจว่าตกลงขายฝากที่ดินพิพาทเป็นเงิน 160,000 บาท ตามจำนวนเงินที่โจทก์ได้รับจากจำเลยที่ 2 มิใช่ 500,000 บาท ตามที่ระบุในสัญญาขายฝากเป็นกรณีโจทก์สำคัญผิดในเรื่องราคาขายฝาก แม้มิใช่การสำคัญผิดในลักษณะของนิติกรรม หรือตัวบุคคลซึ่งเป็นคู่กรณีแห่งนิติกรรม หรือทรัพย์สินซึ่งเป็นวัตถุแห่งนิติกรรม แต่ราคาที่ตกลงขายฝากย่อมมีความสำคัญมากพอกับตัวทรัพย์ที่เป็นวัตถุแห่งนิติกรรม ถือว่าโจทก์แสดงเจตนาทำนิติกรรม การขายฝากโดยสำคัญผิดในสิ่งซึ่งเป็นสาระสำคัญแห่งนิติกรรม สัญญาขายฝากที่ดินพิพาทจึงตกเป็นโมฆะตาม ป.พ.พ. มาตรา 156 วรรคหนึ่ง ไม่มีผลบังคับตามกฎหมาย ศาลจึงต้องเพิกถอนนิติกรรมการจดทะเบียนการขายฝากที่ดินพิพาท

ส่วนเงินจำนวน 160,000 บาท ที่โจทก์ได้รับจากจำเลยที่ 2 นั้น เป็นการรับไว้โดยปราศจากมูลอันจะอ้างกฎหมายได้ โจทก์จึงต้องคืนให้แก่จำเลยที่ 1 ฐานลาภมิควรได้ตาม ป.พ.พ. มาตรา 172 วรรคสอง แม้จำเลยที่ 1 มิได้ฟ้องแย้งให้โจทก์คืนเงินจำนวนดังกล่าวแก่จำเลยที่ 1 แต่เมื่อโจทก์ไม่อาจอ้างสิทธิใด ๆ ที่จะยึดถือเงินนั้นไว้ ศาลย่อมมีอำนาจพิพากษาให้โจทก์คืนแก่จำเลยที่ 1 ให้เสร็จสิ้นไปในคราวเดียวกัน ไม่ถือว่าเป็นการพิพากษาเกินกว่าคำขอตาม ป.วิ.พ. มาตรา 142 วรรคหนึ่ง

               ผลคดี คือศาลฎีกา ให้เพิกถอนนิติกรรมการจดทะเบียนขายฝากที่ดินโฉนดเลขที่ 4797 ระหว่างโจทก์กับจำเลยที่ 1 ให้จำเลยที่ 1 ส่งมอบโฉนดที่ดินเลขที่ 4797 คืนแก่โจทก์และให้โจทก์ชำระเงิน 160,000 บาท แก่จำเลยที่1 ค่าฤชาธรรมเนียมทั้งสามศาลให้เป็นพับ คำขออื่นให้ยก