คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 9568/2555 วางหลักว่า ความผิดฐานผู้จัดการมรดกยักยอกทรัพย์ฯ ตาม ป.อ. มาตรา 354 ประกอบ 353 มีอายุความฟ้องคดีอาญา 10 ปี ตาม ป.อ. มาตรา 95 (3) โดยอายุความจะเริ่มนับ ตั้งแต่วันกระทำความผิด คือ วันที่จำเลยจดทะเบียนโอนทรัพย์มรดก มิใช่ วันที่โจทก์รู้เรื่องความผิดตามมาตรา 96 ซึ่งเป็นเพียงอายุความร้องทุกข์ หากฟ้องเกิน 10 ปี สิทธินำคดีอาญามาฟ้องย่อมระงับไป และการขาดอายุความถือเป็นปัญหาข้อกฎหมายเกี่ยวกับความสงบเรียบร้อยที่สามารถยกขึ้นต่อสู้ได้แม้จะรับสารภาพในศาลชั้นต้น
คำพิพากษาศาลฎีกาที่
9568/2555
กฎหมายที่เกี่ยวข้อง;
ป.วิ.อ. มาตรา 39 (6), มาตรา 195 วรรคสอง ป.อ. มาตรา 95 (3), มาตรา 96
ในความผิดฐานเป็นผู้ได้รับมอบหมายให้จัดการมรดกยักยอกทรัพย์สินของผู้อื่นตามคำสั่งศาลหรือตามพินัยกรรมกระทำผิดหน้าที่ของตนโดยทุจริตตาม
ป.อ. มาตรา 354 ประกอบมาตรา 353 มีอายุความสิบปี ป.อ. มาตรา 95 (3) บัญญัติว่า
หากมิได้ฟ้องและได้ตัวผู้กระทำความผิดมายังศาลภายในกำหนดสิบปี
นับแต่วันกระทำความผิดเป็นอันขาดอายุความ หมายความว่า
อายุความในการฟ้องคดีเริ่มนับแต่วันกระทำความผิดเป็นต้นไป
จำเลยในฐานะผู้จัดการมรดกของ
บ. ตามคำสั่งศาลร่วมกับ ห. โดยเจตนาทุจริตเบียดบังทรัพย์มรดกที่ดิน
หนังสือรับรองการทำประโยชน์ (น.ส. 3) จดทะเบียนโอนเป็นชื่อของตนในฐานะผู้จัดการมรดก
แล้วจำเลยจดทะเบียนโอนที่ดินมรดกทั้งสามแปลงแก่ ห. เมื่อวันที่ 22 กุมภาพันธ์ 2537 จึงถือว่าวันดังกล่าวเป็นวันที่จำเลยกระทำความผิด
อายุความจึงเริ่มนับตั้งแต่วันที่ 22 กุมภาพันธ์ 2537
มิใช่อายุความเริ่มนับตั้งแต่วันที่ 5 เมษายน 2549
ซึ่งเป็นวันที่โจทก์ทั้งคู่รู้เรื่องความผิดและรู้ตัวผู้กระทำความผิดตาม
ป.อ. มาตรา 96 อายุความตามมาตรา 96 เป็นอายุความร้องทุกข์ซึ่งต้องอยู่ภายใต้บังคับบทบัญญัติมาตรา
95 ด้วย การที่โจทก์ทั้งสองนำคดีมาฟ้องเมื่อวันที่ 26
พฤษภาคม 2549 เกินกำหนดระยะเวลาสิบปีนับตั้งแต่วันที่
22 กุมภาพันธ์ 2537 ที่จำเลยกระทำความผิด
ฟ้องของโจทก์ทั้งสองจึงขาดอายุความตาม ป.อ. มาตรา 95 (3) สิทธินำคดีอาญาย่อมระงับไปตาม
ป.วิ.อ.มาตรา 39 (6) และปัญหาว่าฟ้องของโจทก์ทั้งสองขาดอายุความหรือไม่
เป็นปัญหาข้อกฎหมายที่เกี่ยวกับความสงบเรียบร้อย
แม้จำเลยรับสารภาพและไม่ได้ยกขึ้นต่อสู้ในศาลชั้นต้น จำเลยยกขึ้นอุทธรณ์ได้ตาม
ป.วิ.อ. มาตรา 195 วรรคสอง
|
คำถาม |
คำตอบ
(พร้อมอ้างอิง) |
|
ความผิดฐานเป็นผู้จัดการมรดกยักยอกทรัพย์กระทำผิดหน้าที่โดยทุจริต
มีอายุความฟ้องคดีอาญากี่ปี? |
มีอายุความฟ้องคดีอาญา
สิบปี ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 95 (3) |
|
อายุความฟ้องคดีอาญาในความผิดนี้
เริ่มนับตั้งแต่วันใด? |
อายุความเริ่มนับ
ตั้งแต่วันกระทำความผิดเป็นต้นไป ไม่ใช่วันที่โจทก์รู้เรื่องความผิด |
|
ในคดีนี้
ถือว่าวันใดเป็นวันกระทำความผิด? |
วันที่จำเลยจดทะเบียนโอนที่ดินมรดกทั้งสามแปลงแก่ผู้อื่น
เมื่อวันที่ 22 กุมภาพันธ์ 2537
ถือเป็นวันที่จำเลยกระทำความผิด |
|
อายุความตาม
ป.อ. มาตรา 96 ที่ให้นับตั้งแต่วันที่ผู้เสียหายรู้เรื่องความผิด
ใช้สำหรับการนับอายุความฟ้องคดีอาญาหรือไม่? |
ไม่ใช้ เนื่องจากอายุความตามมาตรา
96
เป็นเพียง อายุความร้องทุกข์ ซึ่งต้องอยู่ภายใต้บังคับบทบัญญัติมาตรา
95 (อายุความฟ้องคดี) ด้วย |
|
เมื่อโจทก์นำคดีมาฟ้องเกินกำหนดสิบปีนับแต่วันกระทำความผิด
ผลทางกฎหมายคืออะไร? |
ฟ้องของโจทก์ขาดอายุความ
ทำให้สิทธินำคดีอาญามาฟ้องของโจทก์ ระงับไป ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา
มาตรา 39
(6) |
|
คำถาม |
คำตอบ
(พร้อมอ้างอิง) |
|
ปัญหาว่าฟ้องขาดอายุความหรือไม่
ถือเป็นปัญหาเกี่ยวกับกฎหมายประเภทใด? |
ถือเป็น ปัญหาข้อกฎหมายที่เกี่ยวกับความสงบเรียบร้อย |
|
แม้จำเลยรับสารภาพในศาลชั้นต้น
และไม่ได้ยกปัญหาอายุความขึ้นต่อสู้
จำเลยสามารถยกขึ้นต่อสู้ในชั้นอุทธรณ์ได้หรือไม่? |
จำเลยสามารถยกปัญหาอายุความขึ้นอุทธรณ์ได้ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา
มาตรา 195
วรรคสอง |
|
ศาลชั้นต้นและศาลอุทธรณ์ภาค
3 มีคำพิพากษาที่แตกต่างกันอย่างไร? |
ศาลชั้นต้นพิพากษาลงโทษจำคุก
1
ปี แต่ศาลอุทธรณ์ภาค 3 พิพากษา กลับ
ให้ยกฟ้อง |
|
คำพิพากษาศาลฎีกาในคดีนี้คืออะไร? |
ศาลฎีกาเห็นพ้องด้วยกับศาลอุทธรณ์ภาค
3และมีคำพิพากษา ยืน (ยกฟ้อง) |
สรุปข้อเท็จจริงและหลักกฎหมายตามคำพิพากษาศาลฎีกาที่
9568/2555
1. ฐานความผิดและอายุความที่ใช้บังคับ
- ข้อเท็จจริง:
จำเลยกระทำความผิดฐานเป็นผู้ได้รับมอบหมายให้จัดการมรดกยักยอกทรัพย์สินโดยทุจริต
(ตาม ป.อ. มาตรา 354 ประกอบมาตรา 353)
- หลักกฎหมาย:
ความผิดนี้มีระวางโทษจำคุกไม่เกินเจ็ดปี จึงมีอายุความฟ้องคดีอาญา สิบปี
ตาม ป.อ. มาตรา 95 (3)
2. การกำหนดจุดเริ่มต้นนับอายุความ
- หลักกฎหมาย:
อายุความในการฟ้องคดีอาญาเริ่มนับ ตั้งแต่วันกระทำความผิดเป็นต้นไป ตาม
ป.อ. มาตรา 95 (3)
- ข้อเท็จจริงที่นำมาปรับใช้:
การกระทำความผิดสำเร็จและถือเป็นวันกระทำความผิดคือ วันที่ 22
กุมภาพันธ์ 2537 ซึ่งเป็นวันที่จำเลยจดทะเบียนโอนที่ดินมรดกให้แก่ผู้อื่น
- ข้อโต้แย้งที่ถูกยกเลิก:
วันที่โจทก์รู้เรื่องความผิด (5 เมษายน
2549) ไม่ใช่จุดเริ่มต้นนับอายุความฟ้องคดีอาญา เนื่องจาก
ป.อ. มาตรา 96 เป็นเพียงอายุความร้องทุกข์
ซึ่งต้องอยู่ภายใต้บังคับมาตรา 95
3. การวินิจฉัยเรื่องขาดอายุความและผลทางกฎหมาย
- ข้อเท็จจริง:
โจทก์นำคดีมาฟ้องเมื่อวันที่ 26 พฤษภาคม
2549 ซึ่ง เกินกว่ากำหนดระยะเวลาสิบปี นับจากวันกระทำความผิด
(22 กุมภาพันธ์ 2537)
- ผลทางกฎหมาย:
ฟ้องของโจทก์ทั้งสองจึง ขาดอายุความ ตาม ป.อ. มาตรา 95
(3) ทำให้สิทธินำคดีอาญามาฟ้อง ระงับไป ตาม ป.วิ.อ. มาตรา
39 (6)
4. ประเด็นขั้นตอนพิจารณาคดี
- หลักกฎหมาย:
ปัญหาว่าฟ้องขาดอายุความหรือไม่ ถือเป็น ปัญหาข้อกฎหมายที่เกี่ยวกับความสงบเรียบร้อย
- ผลในทางปฏิบัติ:
แม้จำเลยจะรับสารภาพและไม่ได้ยกปัญหาอายุความขึ้นต่อสู้ในศาลชั้นต้น
แต่ก็สามารถยกขึ้นอุทธรณ์ได้ ตาม ป.วิ.อ. มาตรา 195
วรรคสอง