การใช้สิทธิวางท่อน้ำ ท่อระบายน้ำ หรือสิ่งอื่นซึ่งคล้ายกันในที่ดินของผู้อื่นตาม ป.พ.พ.มาตรา ๑๓๕๒ ผู้ที่จะวางท่อน้ำ ท่อระบายน้ำหรือสิ่งอื่นซึ่งคล้ายกันจะต้องยอมจ่ายค่าทดแทนตามสมควรให้แก่เจ้าของที่ดินเสียก่อน ดังนี้เป็นหน้าที่ของโจทก์ทั้งสองซึ่งเป็นผู้ที่จะวางสายไฟฟ้า เสาไฟฟ้า วางท่อน้ำ ท่อระบายน้ำ สายโทรศัพท์หรือสิ่งอื่นที่คล้ายกันที่จะต้องบอกกล่าวเสนอจำนวนค่าทดแทนให้แก่จำเลยทั้งสองซึ่งเป็นเจ้าของที่ดินทราบก่อน มิฉะนั้น โจทก์ทั้งสองก็ไม่มีอำนาจฟ้องขอให้บังคับจำเลยทั้งสองยอมให้โจทก์ทั้งสองดำเนินการดังกล่าวได้
                    คำฟ้องของโจทก์ทั้งสองอ้างว่า โจทก์ทั้งสองมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องการเปลี่ยนขนาดสายไฟฟ้า เสาไฟฟ้า การวางท่อน้ำ ท่อระบายน้ำ สายโทรศัพท์ หรือสิ่งอื่นที่คล้ายกันในที่ดินซึ่งเป็นทางจำเป็นบนที่ดินของจำเลยทั้งสองเพื่อออกสู่คูน้ำและถนนสาธารณะ โจทก์ทั้งสองแจ้งให้จำเลยทั้งสองทราบและเสนอค่าทดแทนในการดำเนินการดังกล่าว จำเลยทั้งสองเพิกเฉย โดยจำเลยที่ ๑ ให้การยอมรับว่า โจทก์ทั้งสองมอบหมายให้ทนายความเสนอค่าทดแทนแก่จำเลยที่ ๑ แล้ว และจำเลยที่ ๒ มิได้ให้การปฏิเสธฟ้องโจทก์ทั้งสองในส่วนนี้ ข้อเท็จจริงจึงฟังได้ตามฟ้องโจทก์ทั้งสองแล้วว่า โจทก์ทั้งสองเสนอค่าทดแทนให้แก่จำเลยทั้งสองแล้ว ที่จำเลยที่ ๒ ฎีกาว่า โจทก์ทั้งสองไม่ได้เสนอค่าทดแทนให้แก่จำเลยที่ ๒ และไม่มีอำนาจฟ้อง จึงเป็นข้อที่มิได้ยกขึ้นว่ากล่าวกันมาแล้วโดยชอบในศาลล่างทั้งสอง ต้องห้ามมิให้ฎีกาตาม ป.วิ.พ.มาตรา ๒๔๙ วรรคหนึ่ง (เดิม)
               ปพ.พ.มาตรา ๑๓๕๒ บัญญัติให้ผู้มีสิทธิวางสายไฟฟ้า เสาไฟฟ้า วางท่อน้ำ ท่อระบายน้ำ สายโทรศัพท์หรือสิ่งอื่นที่คล้ายกันต้องใช้ค่าทดแทนให้แก่เจ้าของที่ดินติดต่อกัน แม้จำเลยทั้งสองจะไม่ได้ฟ้องแย้งเรียกค่าทดแทนก็ตาม เมื่อโจทก์ทั้งสองเสนอให้ค่าทดแทนแก่จำเลยทั้งสองและจำเลยทั้งสองนำสืบว่าน้อยไป ศาลย่อมมีอำนาจที่จะกำหนดให้ได้ว่าจำเลยทั้งสองมีสิทธิจะได้รับค่าทดแทนตามสมควรเพียงใด มิใช่เรื่องนอกฟ้องนอกประเด็น

เพิ่มเติม
               มาตรา ๑๓๕๒ นี้ นับว่าเป็นภารจำยอมอย่างหนึ่งที่เจ้าของที่ดินต้องยอมรับกรรมบางอย่าง โดยผลของกฎหมายบัญญัติไว้ จึงไม่ต้องมีการจดทะเบียน แต่ถ้าคู่กรณีจะตกลงจดทะเบียนเป็นภารจำยอมตามหลักภารจำยอมทั่วไปก็ย่อมได้

ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์
               มาตรา ๑๓๕๒ ท่านว่าถ้าเจ้าของที่ดินได้รับค่าทดแทนตามสมควรแล้ว ต้องยอมให้ผู้อื่นวางท่อน้ำ ท่อ ระบายน้ำ สายไฟฟ้า หรือสิ่งอื่นซึ่งคล้ายกันผ่านที่ดินของตน เพื่อประโยชน์แก่ที่ดินติดต่อ ซึ่งถ้าไม่ยอมให้ผ่านก็ไม่มีทางจะวางได้ หรือถ้าจะวางได้ก็เปลืองเงินมากเกินควร แต่เจ้าของที่ดินอาจให้ยกเอาประโยชน์ของตนขึ้นพิจารณาด้วย
               เมื่อมีเหตุผลพิเศษ ถ้าจะต้องวางเหนือพื้นดินไซร้ ท่านว่าเจ้าของที่ดินอาจเรียกให้ซื้อที่ดินของตนบางส่วนตามควรที่จะใช้ในการนั้น โดยราคาคุ้มค่าที่ดินและค่าทดแทนความเสียหายซึ่งอาจมีเพราะการขายนั้นด้วย
               ถ้าพฤติการณ์เปลี่ยนไป เจ้าของที่ดินอาจเรียกให้ย้ายถอนสิ่งที่วางนั้นไปไว้ ณ ส่วนอื่นแห่งที่ดินของตนตามแต่จะเหมาะแก่ประโยชน์แห่งเจ้าของที่ดิน
               ค่าย้ายถอนนั้นเจ้าของที่ดินติดต่อเป็นผู้เสีย แต่ถ้ามีพฤติการณ์พิเศษไซร้ ท่านว่าจะให้เจ้าของที่ดินอีกฝ่ายหนึ่งช่วยเสียค่าย้ายถอนตามส่วนอันควรก็ได้


อ้างอิง
บัญญัติ สุชีวะ. คำอธิบายกฎหมายลักษณะทรัพย์. พิมพ์ครั้งที่ 17. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์บริษัท กรุงสยาม พับลิชชิ่ง จำกัด, 2559.