ฎีกาที่ 2979/2566 (ประชุมใหญ่) ยาเสพติด การก่อให้เกิดการแพร่กระจายในกลุมประชาชน ประมวลกฎหมายยาเสพติด มาตรา 145

สำหรับคดีที่ศาลเคยพิพากษาถึงที่สุดไปแล้ว แต่จำเลยยังรับโทษอยู่ กฎหมายยาเสพติดใหม่ (ประมวลกฎหมายยาเสพติด พ.ศ. 2564) อาจ "ขอกำหนดโทษใหม่" ให้ลดน้อยลงได้ ด้วยหลักเกณฑ์ดังนี้:

• เปลี่ยน "หลายกรรม" เป็น "กรรมเดียว": ตามกฎหมายเดิม การ "มีไว้ในครอบครองเพื่อจำหน่าย" และ "พยายามจำหน่าย" จะถูกลงโทษแยกกันเป็น 2 กระทง (เอาโทษมาบวกกัน) แต่ตามกฎหมายใหม่ (ป.ยาเสพติด มาตรา 1) นิยามคำว่า "จำหน่าย" ให้รวมถึงการมีไว้เพื่อจำหน่ายด้วย ศาลจึงวินิจฉัยว่าการกระทำทั้งสองอย่างเป็นความผิด "กรรมเดียว" ซึ่งส่งผลให้โทษลดลงอย่างมหาศาล
• หลักกฎหมายที่เป็นคุณ: แม้คดีจะถึงที่สุดไปแล้ว แต่หากกฎหมายใหม่เป็นคุณแก่จำเลยมากกว่า (โทษเบากว่า) ศาลมีอำนาจกำหนดโทษใหม่ได้ตาม ป.อ. มาตรา 3 (1) โดยจำเลยไม่ต้องรับโทษหนักตามคำพิพากษาเดิม
• การลดโทษกรณีให้ข้อมูลสำคัญ (มาตรา 100/2 ปัจจุบันคือ มาตรา 153): ในคดีนี้ แม้กฎหมายใหม่จะมีมาตรา 153 เรื่องการให้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์ แต่มีขั้นตอนที่ซับซ้อนกว่า (ต้องยื่นคำร้อง) ศาลจึงมองว่ากฎหมายเดิม (พ.ร.บ.ยาเสพติดฯ 2522 มาตรา 100/2) เป็นคุณมากกว่าในส่วนนี้ จึงนำมาประกอบการลดโทษได้
• ผลคดี: จากเดิมจำเลยต้องโทษจำคุกรวม 40 ปี เมื่อขอแก้ไขโทษตามกฎหมายใหม่ ศาลฎีกาพิพากษาแก้เหลือจำคุกเพียง 8 ปี (ลดโทษกึ่งหนึ่งจาก 16 ปี)

 

คำพิพากษาฎีกาที่ 2979/2566 (ประชุมใหญ่)

         จําเลยมีพฤติการณ์ลักลอบจําหน่ายเมทแอมเฟตามีนของกลางจำนวน 4,018 เม็ด คํานวณเป็นสารบริสุทธิ์ได้ 70.823 กรัม และจําเลยพยายามจําหน่ายเมทแอมเฟตามีนดังกล่าว 1,996 เม็ด คํานวณ เป็นสารบริสุทธิ์ได้ 35.180 กรัม ให้แก่สายลับผู้ล่อซื้อ หากมีการจําหน่ายเมทแอมเฟตามีนของกลางออกไป ย่อมทำให้เกิดการแพร่กระจายไปยังผู้เสพหลายคนโดยสภาพเข้าลักษณะเป็นการก่อให้เกิดการแพร่กระจายในกลุ่มประชาชน ดังนี้ การกระทำของจําเลยเป็นความผิด ตามประมวลกฎหมายยาเสพติด มาตรา 145 วรรคสอง (2) มิใช่เป็นเพียงความผิดตามประมวลกฎหมายยาเสพติด มาตรา 145 วรรคหนึ่ง ซึ่งเป็นกฎหมายที่บัญญัติขึ้นในภายหลัง แต่ยังรับฟังไม่ได้ว่าเป็นการทำให้เกิดผลกระทบต่อความมั่นคงของรัฐหรือความปลอดภัยของประชาชนทั่วไป อันเป็นความผิดตามประมวลกฎหมายยาเสพติด มาตรา 145 วรรคสาม (2)

         ประมวลกฎหมายยาเสพติด มาตรา 1 ได้นิยามคําว่า “จําหน่าย” ให้หมายความรวมถึงมีไว้เพื่อจําหน่ายด้วย ดังนั้น การมีเมทแอมเฟตามีน 1 ไว้ในครอบครองเพื่อจําหน่ายและพยายามจําหน่ายเมทแอมเฟตามีน จึงเป็นความผิดอย่างเดียวกันคือ การจําหน่ายเมทแอมเฟตามีน

 

ประมวลกฎหมายยาเสพติด

         มาตรา 145 ผู้ใดผลิต นำเข้า ส่งออก จำหน่าย หรือมีไว้ในครอบครองซึ่งยาเสพติดให้โทษในประเภท 1 อันเป็นการฝ่าฝืนมาตรา 90  ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกินสิบห้าปี และปรับไม่เกินหนึ่งล้านห้าแสนบาท

         ถ้าการกระทำความผิดตามวรรคหนึ่งเป็นการกระทำ ดังต่อไปนี้ ต้องระวางโทษจำคุกตั้งแต่สองปีถึงยี่สิบปี และปรับตั้งแต่สองแสนบาทถึงสองล้านบาท

         (1) การกระทำเพื่อการค้า 

         (2) การก่อให้เกิดการแพร่กระจายในกลุ่มประชาชน 

         (3) การจำหน่ายแก่บุคคลอายุไม่เกินสิบแปดปี

         (4) การจำหน่ายในบริเวณสถานศึกษา สถานอันเป็นที่ เคารพในทางศาสนาของหมู่ชนใด หรือสถานที่ราชการ

         (5) การกระทำโดยใช้กำลังประทุษร้ายหรือขู่เข็ญว่าจะใช้กำลังประทุษร้าย

         (6) การกระทำโดยมีอาวุธหรือใช้อาวุธ

         ถ้าการกระทำความผิดตามวรรคหนึ่งหรือวรรคสองเป็นการ กระทำดังต่อไปนี้ ต้องระวางโทษจำคุกตั้งแต่ห้าปีถึงจำคุกตลอดชีวิต และปรับตั้งแต่ห้าแสนบาทถึงห้าล้านบาท หรือประหารชีวิต

         (1) การกระทำโดยหัวหน้า ผู้มีหน้าที่สั่งการ หรือผู้มีหน้าที่จัดการในเครือข่ายอาชญากรรม

         (2) การทำให้เกิดผลกระทบต่อความมั่นคงของรัฐหรือความปลอดภัยของประชาชนทั่วไป